ЭКОНОМИКАЛЫК ЧЕЧИМДЕРДИ КАБЫЛ АЛУУДА ПРОГНОЗДУК МОДЕЛДЕРДИН КОЛДОНУЛУШУ

Авторы

  • Азисбек Абдилкариевич Бексултанов М. Рыскулбеков атындагы Кыргыз экономикалык университети
  • Адилет Нурканбекович Мелисов Ош мамлекеттик университети
  • Гүлмайрам Жоробаевна Аманова Ош мамлекеттик университети

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.65469/eijournal.2025.1.5

Ключевые слова:

прогноздоо, экономикалык чечимдер, регрессиялык модель, кайра иштетүү, ишкана

Аннотация

Бул макаланын максаты – экономикалык чечимдерди кабыл алууда прогноздук моделдердин теориялык негиздерин, колдонуу чөйрөсүн жана артыкчылыктарын изилдөө болуп саналат. Изилдөөдө экономиканын кайра иштетүү тармагындагы экономикалык маселелерди прогноздук моделдердин жадамында Кыргызстандын негизги макроэкономикалык көрсөткүчтөрүнө негизделген көп факторлуу регрессиялык модель жана анын негизинде келечекке ИДП боюнча прогноз берилет. Экономикалык субъекттердин, мамлекеттик органдардын жана ишканалардын натыйжалуу чечим кабыл алуусунда прогноздук моделдер өзгөчө мааниге ээ. Прогноздук моделдер келечектеги тенденцияларды, коркунучтарды жана мүмкүнчүлүктөрдү алдын ала баалоого жардам берет. Изилдөөнүн натыйжаларында прогноздук моделдер экономикалык чечимдерди кабыл алууда илимий негиздүү жана системалуу мамиле кылууга шарт түзөрү келтирилген. Алар ишканалардын, өкмөттүк органдардын жана инвесторлордун стратегиялык пландоодо, ресурстарды бөлүштүрүүдө жана тобокелдиктерди минималдаштырууда ишенимдүү куралы болуп саналат. Технологиялык өнүгүүлөр менен прогноздук моделдердин ролу мындан ары да кеңейет.

##submission.citations##

Лапин, Л. Л. "Оптимизация производственных процессов". Москва: Наука, 2015.

Бирюков, А. Н. "Математическое программирование в экономике". Санкт-Петербург: Питер, 2017.

Култаев, Т. Ч. Пути повышения эффективности перерабатывающих предприятий сельскохозяйственной продукции в Кыргызской Республике / Т. Ч. Култаев, К. К. Токторов // Известия Иссык-Кульского форума бухгалтеров и аудиторов стран Центральной Азии. – 2020. – № 3(30). – С. 77-82. – EDN TMYDZX.

Култаев, Т.Ч. Оптимизация урожайности сельскохозяйственных культур по критерию максимума прибыли / Т. Ч. Култаев // Учет и контроль. – 2016. – № 11(12). – С. 17-22

Имаралиев, О. Р. Санариптик экономика шарттарында ишкананын каржы ресурстарын башкаруу / О. Р. Имаралиев, А. А. Бексултанов // Вестник Ошского государственного университета. – 2023. – No. 4. – P. 107-116. – DOI 10.52754/16948610_2023_4_12. – EDN LDVYRE.

Имаралиев, О. Р. Кайра иштетүү ишканаларынын каржылык-экономикалык жана материалдык-техникалык ресурстарынын колдонулуусу / О. Р. Имаралиев // Вестник Иссык-Кульского университета. – 2024. – No. 57. – P. 5-11. – DOI 10.69722/1694-8211-2024-57-5-11. – EDN DEZTVQ.

##submission.downloads##

Опубликован

##submission.updatedOn##

##submission.versions##

Выпуск

№ 1(1) (2025): Евразия изилдөөлөрү ачык журналы

бөлүм

ЭКОНОМИКА